به مناسبت هفته جهانی بهداشت روان ؛ سمپوزیوم بین المللی"بهداشت روان"برگزار شد

به مناسبت هفته جهانی بهداشت روان ؛

سمپوزیوم بین المللی "بهداشت روان" برگزار شد

به مناسبت هفته جهانی بهداشت روان ، سمپوزیوم بین المللی بهداشت روان، 25 مهر ماه سالجاری در "مرکز مشاوره دانشگاه تهران" با حضورجمعی از اساتید این حوزه برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مرکز مشاوره دانشگاه تهران ،دکتر زهره عزیزی رییس مرکز مشاوره دانشگاه تهران در این سمپوزیوم گفت:فدراسیون جهانی بهداشت روان با همکاری سازمان جهانی بهداشت، دهم اکتبر ۱۹۹۲ مصادف با ۱۸ مهر را روز جهانی بهداشت روان نام گذاری کرد. هدف از این نامگذاری  جهانی کردن موضوع "بهداشت روان"به منظور افزایش آگاهی افراد درباره اهمیت بهداشت روان،ارتقای درک و نگرش نسبت به بیماری روانی، ارتقای بهداشت روان و پیشگیری از بیماری روانی،  ارتقای کیفیت مراقبت ، درمان و پیگیری بوده است.

عزیزی افزود: این روز اگرچه در آغاز موضوع و شعار خاصی نداشت اما از اکتبر ۱۹۹۴، فدراسیون جهانی بهداشت به منظور جهت بخشیدن به اهداف کلی خود ،برنامه ریزی و هدف گذاری های سالانه برای هر سال شعار خاصی را اعلام کرد.

به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه تهران، فدراسیون جهانی بهداشت، روز جهانی بهداشت روان سال ۲۰۲۲ را «سلامت روان و بهزیستی همگانی را یک اولویت جهانی قرار دهید»نام گذاری کرده است، از این رو برنامه های خود را معطوف به  بحران جهانی کرده است.

عزیزی در ادامه خاطر نشان کرد:همه گیری کووید ۱۹، یک بحران جهانی برای سلامت روان ایجاد کرد که باعث افزایش استرس های کوتاه مدت و بلند مدت شده است .

وی گفت: براساس آمار تنها در سال نخست همه گیری این ویروس بیش از ۲۵درصد اختلالات اضطرابی و افسردگی افزایش یافته است.

رییس مرکز مشاوره دانشگاه تهران،هدف از تمرکز براین شعار را توجه کردن بیش از پیش مردم به سلامت روان ذکر کرد و گفت:ضرورت دارد که متخصصان ،برنامه های پیشگیرانه متناسبی را تدوین کنند و درمان های مناسب و به موقع و مراقبت های درست برای محافظت از سلامت روان طراحی و آموزش های لازم صورت گیرد.

وی بیان کرد: متولیان حوزه سلامت روان، تلاش می کنند هر ساله با تمرکز بر موضوع خاصی از بحث بهداشت روان،گام های مفید و موثری برای تامین سلامت روانی افراد بردارند تا آگاهی عمومی را افزایش دهند.

هیچ سلامتی بدون سلامت روان کامل نمی شود

دکتر علیرضا وجهی معاون دانشجویی و رییس سازمان خدمات دانشجویی دانشگاه تهران نیز در ادامه این سمپوزیوم گفت : واقعیت این است که  وقتی جسم هر کدام از ما آسیب می بیند به دنبال درمان آن هستیم اما وقتی سلامت روان آسیب می بیند مکث می کنیم .

وی افزود:در بسیاری از نقاط جهان افرادی که سلامت روان آنها مشکل پیدا می کند به نوعی احساس ناامنی از بر چسب خوردن می کنند و به همین دلیل فکر می کنند که نباید اقدامی برای رفع آن انجام دهد.

وی تصریح کرد : مهم تر از درمان و برخورد با مشکل روحی حل کردن این مساله در جامعه هست که فرد باید برای درمان مشکل روحی بدون هیچ نگرانی مراجعه کند.

به گفته وجهی ،همه ما انسانها گاهی در طول زندگی دچار مشکلاتی روحی مثل افسردگی ، سوگ ، اضطراب و... می شویم که همه این عوامل می توانند سبب ایجاد مشکلات روحی و روانی شوند که اگر زود درمان نشوند نه تنها مشکل ساز خواهد شد بلکه شاید غیر قابل درمان هم شود. بنابراین لازم است تا مشکلات روحی هم همانند مشکلات جسمی هر چه زودتر درمان شود.

وی با تاکید براینکه به طور قطع هیچ سلامتی بدون سلامت روان کامل نمی شود اظهار امیدواری کرد که یکی از دستاوردهای این سمپوزیوم ، فراهم شدن امکان رویارویی با بیماریهای روحی بدون هیچ گونه نگرانی برای افراد جامعه باشد.

اهمیت تامین منابع مالی ونحوه سیاست گذاری دولت ها برای رفع مشکلات روانی

دکتر خالد سعید مدیر بهداشت روان و سوء مصرف مواد دفتر منطقه ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی" EMRO "نیز در ادامه این سمپوزیوم گفت:براساس گزارش منتشر شده از سوی بهداشت جهانی ،بهداشت روان تنها در مورد بی نظمی صحبت نمی کند بلکه درباره بودن و نحوه تفکر افراد و اینکه افراد چطور باخود و جامعه ارتباط برقرار کنند هم سخن می گوید.

وی افزود: بهداشت روان به دلایل متعدد از جمله اینکه می تواند منبعی برای خود فرد و جامعه باشد و یا برای توسعه صلح در جهان باشداهمیت دارد چراکه بدون آن امنیت جهانی وجود نخواهد داشت.

خالد سعید با اشاره به اینکه از هر 8 نفر یک نفر در یک مقطع از زمان از مشکلات روانی رنج می برند بیان کرد: علی رغم اینکه در برخی از کشورهای جهان فرد از مشکلات روانی رنج می برد اما در بسیاری از کشورها مثل پاکستان و مراکش هنوز منابع کافی بر ای رفع این مهم اختصاص داده نشده است.

به اعتقادمدیر بهداشت روان و سوء مصرف مواد دفتر منطقه ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی ،ممکن است سیاست و قوانین خاصی در این خصوص وجود نداشته باشد، اما اگر هم وجود دارد منابع مالی کافی بر ای انجام آن وجود

 ندارد.

وی با تاکید براینکه منابع مالی و سیاست گذاری دولت ها در رفع مشکلات روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، گفت: به نظر می رسد 76 درصد از مردم جهان به مراکز مراقبت از بهداشت روان دسترسی ندارند.

خالد سعید تصریح کرد: برای برنامه ریزی  جهت رفع این چالش،  دولت ها نیاز به دسترسی اطلاعات دارند .از طرفی تامین منابع مالی و جلوگیری از برچسب زدن می تواند از جمله مسایلی باشد که باید همواره مورد توجه قرار گیرد.

سلامت و بهداشت روان علمی است برای بهزیستی و رفاه اجتماعی

دکتر مهدی شهبازی مشاور رییس دانشگاه و رییس مرکز حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران نیز در این سمپوزیوم به تعریف سلامت روان و فعالیت بدنی و نقش ورزش در کنترل خشم اشاره کرد و گفت:نزدیک به 25 درصد از افراد جامعه در سنین مختلف درکی از افسردگی و اضطراب دارند که این امر نسبت مستقیمی با عدم فعالیت و ایجاد نشاط در زندگی دارد.

وی افزود:سلامت و بهداشت روان علمی است برای بهزیستی و رفاه اجتماعی در طول عمر که به افراد کمک می کند تا باایجاد روش های صحیح از نظر روانی و عاطفی بتوانند با محیط خود سازگاری کرده و راه حل های مطلوب تری برای حل مشکلات خود انتخاب کنند.

شهبازی در ادامه،به خود احترام گذاشتن و کمبودهای خود را پذیرفتن،احترام به حقوق دیگران ،اندیشیدن و تصمیم گیری برای خود و... را ازجمله ویژگی های افرادی دانست که ازسلامت روان برخوردار هستند.

وی همچنین ،از دست دادن آسان تعادل روانی در بیشتر اوقات،احساس نگرانی دائمی ،بی خوابی مکرر و آشفتگی زندگی و ترس بی جهت را از جمله نشانه های هشدار دهنده برای سلامت روان ذکر کرد.

مشاور رییس دانشگاه و رییس مرکز حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران، در ادامه به نقش ورزش در سلامت روان اشاره کرد و خاطر نشان ساخت:اگر افراد ورزش را در زندگی خود هدف گذاری کنند،هیچ گاه موفق نخواهند شد، اما اگر ورزش بعنوان سبک زندگی  در نظر گرفته شود،به طور قطع اثرگذار خواهد بود.

وی رعایت نظم و انضباط در ورزش ، مشخص کردن ساعت منظم برای ورزش کردن و همراه کردن یک دوست هنگام ورزش آن هم در محیط باز را از جمله نکات کاربردی  در سلامت روان ذکر کرد.

به گفته شهبازی،براساس پژوهش های انجام شده ،تمرینات هوازی می توانند به کاهش اضطراب  وافسردگی کمک کنند ، حتی یک برنامه کوتاه مدت ورزش هم می تواند در جلوگیری از خشم و عصبانیت موثر باشد.

استیگما  موضوعی است که در بحث سلامت روان قدمت تاریخی دارد

دکتر احمد حاجبی مدیر کل دفتر سلامت روانی،اجتماعی واعتیاد وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی نیز در این سمپوزیوم به شعار امسال هفته جهانی بهداشت روان و اهمیت آن در پیشبرداهداف در  حوزه بهداشت روان اشاره کرد.

وی به موضوع انگ به خود و چالش های روانی اجتماعی ناشی از آن اشاره کرد و افزود:نباید در بحث سلامت روان تنها به ریز فاکتورهای زیست شناختی پرداخت بلکه باید به جوانب اجتماعی آن نیز توجه کرد.

وی بیان داشت:  "sth "یا همان تعیین کننده های اجتماعی سلامت یک طیف هستند که از دوران جنینی شروع می شود.

حاجبی در ادامه به بحث "استیگما" اشاره کرد و تصریح کرد: استیگما  موضوعی است که در بحث سلامت روان قدمت تاریخی دارد و نشان می دهد در دوره های مختلف تاریخ درخصوص بیماری ها چه برخوردهایی صورت گرفته و یا افراد مبتلا به بیماری مثل جزام و ایدز چگونه ایزوله شده اند.وی یادآور شد: در واقع استیگما یک پدیده اجتماعی است که ریشه در ساختار اجتماع دارد و کسانیکه دچار استیگما می شوند در دسترسی به خدمت دچار مشکل می شوند.

به گفته مدیر کل دفتر سلامت روانی،اجتماعی واعتیاد وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی، با اشاره به مدل هایی  از استیگما از جمله مدل شناختی اجتماعی که بنیان آن باور منفی درمورد  یک قشر خاص در جامعه  است ، توضیحاتی در خصوص ابعاد روانی ، عاطفی،شناختی و رفتاری استیگما و چهار مولفه اسنادهای منفی،برچسب زدن ، جدا سازی و تبعیض ارایه کرد.

به اعتقاد حاجبی، افرادی که می توانند با استیگما بجنگند می توانند موفق باشند در غیر این صورت می تواند زمینه ای برای پذیرش برچسب توسط فرد فراهم شود که فرد استیگما را درونی می کند و در نتیجه با نگرش منفی به خود بیشترین تبعیض را دریافت خواهد کرد.

عادتها و رفتارهای ناسالم در دوران نوجوانی منشاء خیلی از بیماریهای واگیر در نسل آینده

دکتر منصور رنجبرمدیر بخش بیماریهای غیر واگیر و بهداشت روان دفتر سازمان بهداشت جهانی "WHO"، در این سمپوزیوم با تاکید براینکه سلامت روان را باید یک اولویت جهانی در نظر گرفت، بر اهمیت  پاسخگویی برای سلامت جوانان و اهمیت ذاتی و کاربردی سلامت روان اشاره کرد و گفت:سلامت روان به ارتباط عملکرد ، انطباق پذیری و پیشرفت نوجوانان کمک می کند ،چرا که سلامت روان محصول پیچیده عوامل فردی،خانوادگی ، اجتماعی و ساختاری است.

وی افزود: سلامت روان بعنوان یک اولویت جهانی حق همه افراد جامعه بوده و مربوط به همه دوره های زندگی است .

رنجبر با بیان اینکه 15 درصد از جمعیت 15 تا 20 ساله هستند خاطر نشان کرد:با توجه به اینکه این تعداد از افراد جامعه می توانند با شکل دهی عادات مثبت سلامت روان در پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر موثر باشند بنابراین می توان به چشم یک فرصت به آنها نگاه کرد.

مدیر بخش بیماری های غیر واگیر و بهداشت روان دفتر سازمان بهداشت جهانی ،به مشکلاتی که نوجوانان در جهان برای دریافت خدمات بهداشت روان با آن روبرو هستند اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: عادتها و رفتارهای ناسالمی که دردوران نوجوانی شکل می گیرد می تواند منشاء خیلی از بیماریهای واگیر در نسل آینده باشد. 

چرخه نگرانی می تواند "نوروتیسیسم" را تشدید یا ایجاد کند

دکتر آذرخش مکری روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این سمپوزیوم به  نگرش جامع بجای نگرش محدود به سلامت روان پرداخت و بر ضرورت توجه به فرآیند به جای تشخیص تاکید کرد.

مکری به نگرش سنتی درخصوص ژنتیکی بودن بسیاری از اختلالات اشاره و تاکید کرد: در رویکردنوین ، بحث ژنیتکی بودن بیماری های روانی  حدود 50 تا 60 درصد پایین تر ارزیابی می شود .

به اعتقاد این روانپزشک،رویکرد یکپارچه گر به تشخیص نمی پردازد بلکه  به فرایند و چگونگی بوجود آمدن اختلال  توجه می کند.

وی افزود:سازه مهمی بنام  "نوروتیسیسم" متشکل از سه لایه وجود دارد.یکی از این لایه ها محیط  غیر قابل کنترل و پیش بینی است .

وی سبک های انتسابی و رفتار اجتنابی را از دیگر لایه های "نوروتیسیسم" ذکر کرد و بیان داشت:   انتساب درونی و جزیی یا بیرونی و کلی ونیز نحوه روبروشدن فردبا  مسایل غیر قابل پیش بینی و غیر قابل کنترل که آیا رفتار اجتنابی دارد یا به نوعی با این شرایط می جنگد، بر ایجاد یا عدم ایجاد نوروتیسیسم تاثیر دارد.

وی بیان داشت : مهم ترین عاملی که می تواند "نوروتیسیسم" را افزایش دهد ، نشخوار ذهنی است. قیچی کردن نشخوار ذهنی می تواند به کاهش نوروتیسیسم منجر شود.

به گفته مکری ، چرخه نگرانی می تواند "نوروتیسیسم" را ایجاد یا تشدید

کند.  در شرایط پرالتهاب فعلی که جامعه دچار بحران است ،کمک به قیچی کردن نشخوار ذهنی جوانان گام مهمی برای ارتقای تاب آوری آنان و  مواجهه موثر با  شرایط غیر قابل کنترل و پیش بینی  است.

ارتقای سلامت روان در طرح تحول نظام سلامت

دکترشهرام خرازی ها مدیرگروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در این سمپوزیوم در خصوص ارتقای سلامت روان در طرح تحول نظام سلامت گفت:سالهاست که نظام بهداشت با مشکل ارجاع روبرو است به نحوی که وقتی فردی دچار مشکلات روانی می شد نمی دانست به کجا باید مراجعه کند.

وی افزود:امروزه مراکزی در کشور وجود دارد که طی سالهای اخیر نظام مند شده اند و این امر سبب شده تا ارجاع مراجعین به درستی صورت گیرد.

وی مهم ترین عامل این اتفاق را دسترسی مردم به فضای مجازی و رسانه ملی دانست و بیان کرد:امروزه شاخه های تخصصی روانپزشکی گسترش پیدا کرده است که این امر می تواند برای تشخیص و رفع مشکل مراجعین موثر باشد.

خرازی ها طرح تحول نظام سلامت را از جمله طرح هایی نام برد که توانسته طی سالهای اخیر سیستم بهداشتی را دگرگون وعملیاتی کند.

ایجاد مشکلات روان شناختی ، اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی پس از کوید 19

دکتر فتحی آشتیانی روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه بقیه الله نیز در این سمپوزیوم به سلامت روان و بهزیستی همگانی در دوران پسا کرونا اشاره کرد و گفت :ویروس کرونا در دو دهه گذشته سه بار منجر به اپیدمی و اخرین بار منجر به پاندمی شد.

وی افزود:عوارض بحرانهای  زیستی که در کنار آسیب های اجتماعی ایجاد می شود می تواند سالیان زیادی ادامه پیدا کند و در نتیجه بر سلامتی و  بهزیستی  روان افراد تاثیر سوء بگذارد.

به گفته وی ، مشکلات روان شناختی ، اجتماعی،اقتصادی و... بسیار زیادی بعد از کوید 19 می تواند بروز کند که گروههای سنی مختلف و مشاغل مختلف را درگیر کند که منجر به افزایش اضطراب، افسردگی و ترس و... در آنها شود. دراین راستا برای پیشگیری از آسیب های آتی  لازم است  تمهیدات لازم اندیشیده شود.